ਮੱਧਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਿੰਡ ਸਾਲਖੇੜਾ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਓਮਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਖੇਮਜੀ ਪਟੇਲ ਨੇ ਅਨਾਰ ਦੀ ਨਵੀ ਤਕਨੀਕ ਹਾਈ -ਡੈਂਸਿਟੀ ਪਲਾਂਟੇਸ਼ਨ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਪੌਦੇ ਲਗਾਏ ਹਨ । ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਿਰਫ ਦੋ ਹੈਕਟੇਅਰ (ਲਗਭਗ 5 ਏਕੜ) ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ 3 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਭਗਵਾਂ ਅਨਾਰ ਦੇ 1300 ਅਨਾਰ ਦੇ ਪੌਦੇ ਲਗਾਏ ਹਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ 100 ਕੁਇੰਟਲ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫ਼ਲ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ।
ਦੂਸਰੇ ਸਾਲ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ 80 ਕੁਇੰਟਲ ਅਨਾਰ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜੇਕਰ 50 ਰੁ ਕਿੱਲੋ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਅਨਾਰ ਵੇਚੇ ਜਾਣ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਹਰ ਸਾਲ ਕਰੀਬ ਪੰਜ ਲੱਖ ਦੇ ਕਰੀਬ ਸਲਾਨਾ ਆਮਦਨ ਹੋਵੇਗੀ।
ਤਿੰਨ ਮੀਟਰ ਰੱਖੋ ਬੂਟੀਆਂ ਦੀ ਦੂਰੀ
ਅਨਾਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਹੱਲਕੀ ਜ਼ਮੀਨ ਚੰਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।ਅਜਿਹੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਲਾਈਨ ਤੋਂ ਲਾਈਨ ਦੀ ਦੂਰੀ 5 ਮੀਟਰ ਅਤੇ ਬੂਟੇ ਤੋਂ ਬੂਟੇ ਦੀ ਦੂਰੀ 3 ਮੀਟਰ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਇੱਕ ਹੇਕਟੇਇਰ ਵਿੱਚ 667 ਬੂਟੇ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਵਿਧੀ ਵਿੱਚ ਫ਼ਲ ਲੈਣ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਇੰਤਜਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਕਿਓਂਕਿ ਬੂਟੇ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਬੂਟਾ 10 – 15 ਕਿੱਲੋ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਜੋ ਸਾਲ – ਦਰ – ਸਾਲ ਵਧਕੇ 30 – 35 ਕਿੱਲੋ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਬੂਟਾ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਹ ਅਗਲੇ 30 ਸਾਲ ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਉਤਪਾਦਨ ਦਿੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਅਨਾਰ ਦੇ ਬੂਟੇ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕੱਟ – ਛਾਂਟ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ । ਡਰਿਪ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦੇਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਤਪਾਦਨ ਲਾਗਤ ਵੀ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਸਰਕਾਰ ਵੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਪ੍ਰਤੀ ਹੇਕਟੇਇਰ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਲ 45 ਹਜਾਰ ਅਤੇ ਦੂਸਰੇ ਅਤੇ ਤੀਸਰੇ ਸਾਲ 15 – 15 ਹਜਾਰ ਰੁਪਏ ਦੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ।
ਇਹ ਹੈ ਹਾਈਡੇਂਸਿਟੀ ਪਲਾਂਟੇਸ਼ਨ(High Density Plantation) ਤਕਨੀਕ
ਹਾਈਡੇਂਸਿਟੀ ਪਲਾਂਟੇਸ਼ਨ ਤਕਨੀਕ ਵਿੱਚ ਬੂਟੀਆਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਦੂਰੀ ਉੱਤੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਉਚਾਈ ਤੇ ਕਾਬੂ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸਮੇ-ਸਮੇ ਉੱਤੇ ਕਟਾਈ – ਛੰਟਾਈ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ । ਸ਼ਾਖਾ ਆਉਣ ਉੱਤੇ ਉਸਨੂੰ ਉੱਤੇ ਤੋਂ ਕੱਟ ਦਿਓ । ਕੱਟੀ ਸ਼ਾਖਾ ਵਿੱਚ ਫਿਰ ਤਿੰਨ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਵਧਣ ਉੱਤੇ ਇਸਨੂੰ ਫਿਰ ਕੱਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਦਰਖਤ ਛਤਰੀਨੁਮਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ , ਇਸਦੀ ਉਚਾਈ ਛੇ ਫੁੱਟ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ।
ਹਾਈਡੇਂਸਿਟੀ ਪਲਾਂਟੇਸ਼ਨ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਬੂਟੇ ਲਾਉਣ ਉੱਤੇ ਤੇਜ ਹਵਾਵਾਂ ਦਾ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਨੁਕਸਾਨ ਘੱਟ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਚਾਰ ਗੁਣਾ ਤੱਕ ਫਸਲ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਉਥੇ ਹੀ , ਆਮ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਲਾਏ ਗਏ ਬੂਟੇ ਤੇਜ ਹਵਾ , ਬੇਮੌਸਮਾ ਮੀਂਹ ਆਉਣ ਨਾਲ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂਦੇ ਹਨ , ਨਾਲ ਹੀ ਫਲ ਵੀ ਝੜਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ ।