ਯੂਪੀ ਦੇ ਕਾਨਪੁਰ ਹੈਡਕੁਆਰਟਰ ਵਲੋਂ 25 ਕਿਮੀ ਦੀ ਦੂਰੀ ਉੱਤੇ ਭੌਂਦੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ‘ਹੈਲਪ ਅਸ ਗਰੀਨ ਕੰਪਨੀ’ ਦਾ ਦਫ਼ਤਰ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਕੰਪਨੀ ਹੈ ਜੋ ਕਾਨਪੁਰ ਦੇ 29 ਮੰਦਿਰਾਂ ਤੋਂ ਰੋਜ 800 ਕਿੱਲੋ ਬੇਕਾਰ ਫੁਲ ਇਕੱਠੇ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਗਰਬੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਵਰਮੀਕੰਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦੀ ਹੈ। ਅੰਕਿਤ ਅਗਰਵਾਲ ਅਤੇ ਕਰਨ ਰਸਤੋਗੀ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਬਦੌਲਤ ਹੀ ਅੱਜ ਕਾਨਪੁਰ ਦੇ ਮੰਦਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਵੀ ਫੁਲ ਨਦੀ-ਨਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ। 72 ਹਜਾਰ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਟਰਨਓਵਰ ਅੱਜ ਸਵਾ 2 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ। ਅੰਕਿਤ ਨੇ ਕਿਸੇ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਕੀ ਆਪਣੇ ਐਕਸਪੀਰੀਅੰਸ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤੇ।ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਇਆ ਆਇਡੀਆ- 28 ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਕਿਤ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ‘ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਦੋਸਤ ਦੇ ਨਾਲ 2014 ਵਿੱਚ ਕਾਨਪੁਰ ਦੇ ਬਿਠੂਰ ਮੰਦਿਰ ਵਿੱਚ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਗਿਆ ਸੀ। ਗੰਗਾ ਤਟ ਉੱਤੇ ਸੜਦੇ ਹੋਏ ਫੁੱਲਾਂ ਅਤੇ ਗੰਦਾ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਤਾਂ ਫੁਲ ਸੜਕੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਗੰਦਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਫੁੱਲਾਂ ਉੱਤੇ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਜੀਵਾਂ ਲਈ ਵੀ ਖਤਰਨਾਕ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੇਰੇ ਦੋਸਤ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਗੰਗਾ ਦੀ ਤਰਫ ਦਿਖਾਉਦੇ ਹੋਏ ਬੋਲਿਆ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਲੋਕ ਇਸਦੇ ਲਈ ਕੁਝ ਕਰਦੇ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ। ਉਦੋਂ ਮਨ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਆਇਡਿਆ ਆਇਆ ਕਿ ਕਿਉਂ ਨਾ ਕੁੱਝ ਅਜਿਹਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵੀ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਇਨਕਮ ਵੀ ਹੋਵੇ।
ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਡਾਇਆ ਮਜਾਕ – ਅੰਕਿਤ ਅਗਰਵਾਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ-ਮੇਰਾ ਦੋਸਤ ਕਰਣ ਫਾਰੇਨ ਪੜ੍ਹਕੇ ਇੰਡੀਆ ਵਾਪਸ ਆਇਆ ਸੀ। ਤੱਦ ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਇਡੀਆ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ। ਅਸੀ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਗੰਗਾ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟੇ ਜਾ ਰਹੇ ਫੁੱਲਾਂ ਉੱਤੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਅਸੀਂ ਤੈਅ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਨਦੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਵੱਖ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਸੀ ਨਦੀਆਂ ਨੂੰ ਫੁੱਲਾਂ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਵੱਖ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਤੱਦ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਾਡਾ ਮਜਾਕ ਉਡਾਇਆ ਸੀ,ਪਰ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ।
72 ਹਜਾਰ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਕੰਪਨੀ- ਅੰਕਿਤ ਦੱਸਦੇ ਹਨ-2014 ਤੱਕ ਮੈਂ ਪੁਣੇ ਦੀ ਇੱਕ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਆਟੋਮੇਸ਼ਨ ਸਾਇੰਟਿਸਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਥੇ ਹੀ ਕਰਣ ਮਾਸਟਰਸ ਦੀ ਪੜਾਈ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਇੰਡੀਆ ਆਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਅਤੇ ਕਰਣ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪੁਰਾਣਾ ਕੰਮ ਛੱਡਕੇ 2015 ਵਿੱਚ 72 ਹਜਾਰ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਹੈਲਪ ਅਸ ਗਰੀਨ ਨਾਮ ਤੋਂ ਕੰਪਨੀ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ। ਤੱਦ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਅਸੀ ਪਾਗਲ ਹਾਂ। ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਪ੍ਰੋਡਕਟ ਵਰਮੀਕੰਪੋਸਟ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਵਰਮੀਕੰਪੋਸਟ ਵਿੱਚ 17 ਕੁਦਰਤੀ ਚੀਜਾਂ ਦਾ ਮੇਲ ਹੈ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਦੁਕਾਨਾਂ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀ ਵੈਸਟ ਮੈਟੇਰੀਅਲ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਆਈਆਈਟੀ ਕਾਨਪੁਰ ਵੀ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਿਆ।
ਕੁਝ ਟਾਇਮ ਬਾਅਦ ਸਾਡੀ ਕੰਪਨੀ ਕਾਨਪੁਰ ਦੇ ਸਰਸੌਲ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਅਗਰਬੱਤੀਆਂ ਵੀ ਬਣਾਉਣ ਲੱਗੀ। ਅਗਰਬੱਤੀਆਂ ਦੇ ਡੱਬੋਂ ਉੱਤੇ ਭਗਵਾਨ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਹੋਣ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੂੜੇਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟਣ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਲਿਹਾਜਾ ਅਸੀਂ ਅਗਰਬੱਤੀਆਂ ਨੂੰ ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਬੀਜ ਯੁਕਤ ਕਾਗਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਚਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।ਅੰਕਿਤ ਅੱਗਰਵਾਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕੀ ਅੱਜ ਸਾਡੀ ਕੰਪਨੀ 22 ਹਜਾਰ ਏਕੜ ਵਿੱਚ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ 70 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਔਰਤਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜਾਨਾ 200 ਰੁਪਏ ਮਜਦੂਰੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਸਾਡੀ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਸਲਾਨਾ ਟਰਨਓਵਰ ਅੱਜ ਸਵਾ ਦੋ ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਬਿਜਨਸ ਕਾਨਪੁਰ, ਕੰਨੌਜ, ਉਂਨਾਵ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਦੂਜੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਡੀ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਦੋ ਲੋਕ ਸਨ। ਅੱਜ 9 ਲੋਕ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਆਈਆਈਟੀ ਵਲੋਂ 4 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਾ ਆਰਡਰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।