ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਅਰੁਣ ਜੇਤਲੀ ਦੇ ਘਟੋ ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ ( MSP ) ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਫਾਰਮੂਲੇ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰਾਂ ਨੇ ਖਾਰਿਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਵੀ ਨਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਹੁਣ ਜੋ MSP ਤੈਅ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਹ ਵੀ ਤਕਰੀਬਨ ਇਸ ਫਾਰਮੂਲੇ ਤੇ ਹੈ । ਜਦੋਂ ਲਾਗਤ ਦੀ ਕੈਲਕੁਲੇਸ਼ਨ ਹੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ ਤਾਂ ਉਸ ਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਿਵੇਂ ਮਿਲੇਗਾ । ਜੇਤਲੀ ਦਾ ਇਹ ਫਾਰਮੂਲਾ ਲਾਭਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਦਰਅਸਲ , ਵਿਰੋਧੀ ਪੱਖ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਾਹਿਰ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਲਾਗਤ ਦਾ ਫਾਰਮੂਲਾ ਦੱਸਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ । ਜੇਤਲੀ ਨੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ MSP ਤੈਅ ਕਰਦੇ ਸਮੇ A2 + FL ( ਅਸਲੀ ਲਾਗਤ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਲਾਗਤ ) ਦਾ ਫਾਰਮੂਲਾ ਵਰਤੇਗੀ ।
ਮੰਨ ਲਓ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਖਾਦਾਂ ਸਪਰੇਆਂ ਆਦਿ ਤੇ ਖੂਬ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਲਾਗਤ 30 ਹਜਾਰ ਰੁਪਏ ਆ ਗਈ ਤਾਂ ਕੀ ਸਰਕਾਰ ਉਸਨੂੰ 45 ਹਜਾਰ ਰੁਪਏ ਦੇਵੇਗੀ । ਉਥੇ ਹੀ ਆਰਗੇਨਿਕ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕਿਸਾਨ ਖਾਦਾਂ ,ਸਪਰੇਆਂ ਨਹੀਂ ਖਰੀਰਦਾ । ਜੇਕਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਗਣਿਤ ਤੇ ਚੱਲੀਏ ਤਾਂ ਉਸ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਲਾਗਤ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗੀ । ਲਾਗਤ ਕੈਲਕੁਲੇਟ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ।
ਉਥੇ ਹੀ ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਧਰਮੇਂਦਰ ਮਲਿਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਇਸ ਗੱਲ ਉੱਤੇ ਸ਼ੱਕ ਸੀ , ਆਖਿਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਹੀ ਕੀਤਾ ।ਜੇਤਲੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਜਟ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਾੜੀ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਜੋ MSP ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਹੈ ਉਹ ਲਾਗਤ ਦਾ ਡੇਢ ਗੁਣਾ ਹੈ । ਇਸ ਵਾਰ ਕਣਕ ਦੀ ਐੱਮਏਸਪੀ 1735 ਰੁਪਏ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ । ਸਾਲ 2016 – 17 ਵਿੱਚ ਇਹ 1625 ਰੁਪਏ ਸੀ । ਯਾਨੀ ਕੇਵਲ 6 .8 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ । ਕੀ ਇਹੀ ਹੈ ਲਾਗਤ ਦਾ ਡੇਢ ਗੁਣਾ ?। ਲਾਗਤ ਕੈਲਕੁਲੇਟ ਕਰਨ ਦਾ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਅਵੈਗਿਆਨਿਕ ਹੈ । ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕਿਸਾਨੀ ਦੀ ਲਾਗਤ ਦੀ ਕੈਲਕੁਲੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਹੀ ਘੱਟ ਕਰ ਦਿਤਾ ਜਾਵੇ ।
ਜੇਕਰ ਸਹੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਬਜਟ ਵਾਦੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਂ A2 + FL ਉੱਤੇ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ C2 ਉੱਤੇ 50 ਫੀਸਦੀ ਜੋੜਕੇ ਐੱਮਏਸਪੀ ਤੈਅ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ । ਜੇਕਰ ਸਰਕਾਰ C2 ਦੇ ਉੱਤੇ ਕੁੱਝ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਧਾ ਕੇ ਐੱਮਏਸਪੀ ਤੈਅ ਕਰਦੀ ਹੈ ਇਹ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ।
ਫਸਲ ਦੇ ਖਰਚੇ ਕੱਢਣ ਦੇ ਤਿੰਨ ਫਾਰਮੂਲੇ ਹਨ –
A2 , A2 + FL ਅਤੇ C2 . A2 – ਕਿਸਾਨ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸਾਰੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਰਚ ਚਾਹੇ ਉਹ ਕੈਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਕਿਸੀ ਵਸਤੁ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿੱਚ , ਫਰਟੀਲਾਇਜਰਸ , ਕੈਮਿਕਲ , ਮਜਦੂਰਾਂ ਦੀ ਮਜਦੂਰੀ , ਬਾਲਣ , ਸਿੰਚਾਈ ਦਾ ਖਰਚ ਸਹਿਤ ਸਾਰੇ ਖਰਚ ਜੋੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
A2 + FL – ਇਸ ਵਿੱਚ A2 ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਮੇਹਨਤ ਵੀ ਜੋੜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ,
C2– ਲਾਗਤ ਨੂੰ ਕੈਲਕੁਲੇਟ ਕਰਨ ਦਾ ਇਹ ਫਾਰਮੂਲਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧਿਆ ਹੈ । ਇਸ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ ਦੇ ਸੰਦਾ ਦੇ ਖਰਚੇ ਨੂੰ ਵੀ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਕਿਰਾਇਆ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਲੱਗੀ ਸਥਾਈ ਪੂਂਜੀ ਉੱਤੇ ਵਿਆਜ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਹ A2 + FL ਦੇ ਉੱਤੇ ਜੋੜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।